Artykuł
Wprowadzenie
Wsparcie rodziców w rozwijaniu pasji, zainteresowań oraz zdolności dziecka jest niezwykle istotne na każdym etapie jego rozwoju. Kluczowe jest, aby rodzice nie wywierali presji na dzieci, zmuszając je do uczestnictwa w zajęciach pozalekcyjnych, zanim nie upewnią się, że te aktywności przynoszą dziecku radość i satysfakcję.
Rola Rodzica
Podstawowym zadaniem rodzica jest obserwacja. Dzięki niej można lepiej zrozumieć potrzeby dziecka związane z samorozwojem oraz uniknąć sytuacji, w których zajęcia stają się źródłem frustracji zamiast radości.
Kluczowe Wskazówki dla Rodziców:
- Zapewnij miłość i akceptację – Pasje dziecka powinny być dla niego przyjemnością, a nie źródłem presji.
- Pielęgnuj życie towarzyskie – Organizuj spotkania z rówieśnikami, które wspierają rozwój zainteresowań.
- Szanuj prywatność i indywidualizm – Dziecko powinno mieć przestrzeń do samodzielnego działania i odkrywania swoich pasji.
- Wspieraj mocne strony – Motywuj dziecko do rozwijania swoich umiejętności i zainteresowań.
- Pobudzaj ciekawość – Zadaj pytania, które zachęcą dziecko do poszukiwania informacji na interesujące je tematy.
- Doradzaj i stawiaj cele – Motywuj dziecko do osiągania wyznaczonych celów, pokazując mu, jak ważne są postępy.
- Unikaj osądzania – Nie demotywuj dziecka krytyką, zamiast tego skup się na pozytywnych aspektach.
- Traktuj błędy jako naturalny etap uczenia się – Ucz dziecko, że niepowodzenia są częścią procesu rozwoju.
- Rozmawiaj o problemach – Pomagaj dziecku w radzeniu sobie z trudnościami, słuchając jego obaw i emocji.
- Doceniaj starania i sukcesy – Każda okazja do pochwały jest ważna, niezależnie od skali osiągnięcia.
- Poszerzaj horyzonty – Angażuj dziecko w różne inicjatywy społeczne, które rozwijają jego wrażliwość.
- Zachęcaj do aktywności sportowych – Sport uczy współpracy i rywalizacji, co jest ważne w rozwoju społecznym.
- Kieruj na zajęcia pozalekcyjne – Wybieraj kółka i zajęcia zgodne z zainteresowaniami dziecka, aby mogło rozwijać swoje pasje.
- Czytaj i opowiadaj – Wzbudzaj ciekawość poprzez literaturę, która rozwija wyobraźnię dziecka.
- Wykorzystuj świat do zabawy i edukacji – Twórz wartościowe zabawy edukacyjne, które rozwijają umiejętności.
- Monitoruj postępy – Zachęcaj dziecko do dokumentowania swoich zainteresowań, co pomoże mu w refleksji nad własnym rozwojem.
Literatura Pomocnicza
- Monks F.J., Yburg I.H. „Jak rozpoznawać uzdolnione dziecko. Poradnik dla rodziców” Kraków 2007
- Jabłonowska, J. Łukasiewicz – Wieleba „Drogi rozwoju zainteresowań i zdolności” Warszawa 2011
- Eby J., Smutny J. F. „Jak kształcić uzdolnienia dzieci i młodzieży” Warszawa 1998
- Bronikowski M. „Wychowanie fizyczne poprzez zabawy i gry ruchowe” Wyd. AWF w Poznaniu, Poznań 2007
- Gruszczyk – Kolczyńska E. „O dzieciach matematycznie uzdolnionych” Wyd. Nowa Era Warszawa 2012
- Borowska A. „Czy moje dziecko jest zdolne?” Wyd. Pedagogiczne ZNP Warszawa 2009
Ośrodkowe Inicjatywy
Zachęcamy do lektury publikacji dotyczących pracy z uczniem zdolnym, wydanych w ramach projektu realizowanego przez Ośrodek Rozwoju Edukacji. Więcej informacji można znaleźć na stronie ORE.
Jak Poznać Zdolności Dziecka?
Rodzice powinni uważnie obserwować zainteresowania swoich dzieci, aby skutecznie wspierać ich rozwój. Dzieci zdolne często wykazują wyjątkowe umiejętności w różnych dziedzinach, takich jak sztuka, nauka czy sport.
Jak Wspierać Zdolne Dziecko?
Nie ma jednego, uniwersalnego sposobu na wychowanie zdolnego dziecka, ale warto starać się zaspokajać jego ciekawość i zainteresowania. Wspólne zabawy, czytanie książek oraz rozmowy o emocjach i przeżyciach są kluczowe w tym procesie.
Gdzie Szukać Wsparcia?
Rodzice mogą korzystać z różnych instytucji i fundacji, które oferują pomoc w rozwijaniu zdolności dzieci. Warto poszukiwać informacji w lokalnych ośrodkach edukacyjnych oraz fundacjach wspierających młode talenty.
Przykłady Uczniów Przejawiających Uzdolnienia
Kasia (lat 10)
Kasia od najwcześniejszych lat wykazuje zainteresowanie przyrodą. Uwielbia oglądać bajki, filmy oraz czytać i słuchać opowiadań o zwierzętach. Podczas wakacji opiekowała się nawet mrówkami, co świadczy o jej wrażliwości na otaczający świat. Z niecierpliwością czeka na każdy wtorek, kiedy ma lekcję przyrody. Zawsze jest zaangażowana, uważna i chętnie pomaga innym w rozwiązywaniu zadań oraz ćwiczeń. Kasia uwielbia doświadczenia i eksperymenty. Sama z siebie prowadzi obserwacje zachowań swojego pudelka i zapisuje je w pamiętniku. Zadaje wiele pytań i każdy temat łączy ze zwierzętami. Ostatnio wygrała konkurs wiedzy przyrodniczej i chciałaby w przyszłości leczyć zwierzęta. Kasia interesuje się przyrodą, co sugeruje, że ma uzdolnienia przyrodnicze.
Jak pomóc takiemu dziecku w rozwijaniu zainteresowań i uzdolnień? Stwarzaj możliwości rozwoju obserwowanych zainteresowań poprzez dostarczanie albumów, czasopism, filmów oraz książek o tematyce związanej ze zwierzętami. Organizuj wycieczki do zoo, muzeów przyrody naturalnej, centrów nauki, laboratoriów, a także do lasu czy parku. Zachęcaj do prowadzenia dziennika badań, przygotowywania projektów związanych z zainteresowaniami, a następnie umożliwiaj prezentację nawet najmniejszych osiągnięć na szerokim forum. Jeśli zauważysz, że zainteresowanie to staje się trwałe – dziecko przez długi czas poszerza swoją wiedzę, zgłębia tę tematykę, docieka, stawia pytania i poszukuje własnych odpowiedzi, wykorzystując różne źródła wiedzy – daje to podstawę do przypuszczeń, że są to uzdolnienia. Potwierdzić możemy wówczas swoje obserwacje i przypuszczenia, zwracając się do specjalisty – nauczyciela w szkole lub psychologa w poradni psychologiczno-pedagogicznej.
Zbyszek (lat 12)
Zbyszek to chłopiec, który zawsze ma wokół siebie wielu kolegów. Inicjuje różne działania na terenie klasy i szkoły. Kiedy już pracuje w grupie, najczęściej to on planuje i wymyśla, jak uczynić zajęcia interesującymi, podejmując ostateczne decyzje. Na ogół wszyscy go słuchają, a imprezy i spotkania, w które Zbyszek się angażuje, zawsze są ciekawe i dobrze zorganizowane. Koledzy mówią, że rozumie problemy innych. Zbyszek interesuje się polityką, chętnie ogląda i analizuje przemowy oraz wystąpienia ważnych osób ze sceny politycznej. W przyszłości chciałby robić coś wspólnie z innymi i pracować z ludźmi. Zbyszek prawdopodobnie ma uzdolnienia społeczne oraz duże zdolności liderskie.
Jak pomóc takiemu dziecku w rozwijaniu zainteresowań i uzdolnień? Stwarzaj sytuacje, w których Zbyszek będzie mógł samodzielnie zorganizować swoje urodziny, pozwalaj mu zapraszać do domu kolegów i koleżanki oraz brać udział w zabawach z rówieśnikami. Podsuwaj mu filmy i książki, z których będzie mógł uczyć się prawidłowych relacji z innymi ludźmi. Zachęcaj do publicznych wystąpień, dyskutuj i wymieniaj poglądy z dzieckiem. Porozmawiaj z nauczycielami o swoich obserwacjach dotyczących zainteresowań Zbyszka i poproś o wskazówki do pracy z nim.
Zuzia (lat 15)
Zuzia to dziewczyna, która zazwyczaj chce wszystko przemyśleć. Zastanawia się nad sobą, analizuje własne postępowanie i jest refleksyjna. Lubi być sama ze sobą. Choć może wydawać się wyizolowana, jest skoncentrowana na własnych przeżyciach i doznaniach. Prowadzi pamiętnik, dużo czyta i pisze piękne opowiadania oraz wiersze. Zuzia była laureatką olimpiady z języka polskiego. W drugiej klasie gimnazjum zapisała się na trening interpersonalny, a zajęcia z panią psycholog sprawiają jej radość. Mówi o sobie, że udaje się jej docierać do samej siebie. Zuzia ma duże trudności na lekcjach matematyki, a problemy sprawiają jej zadania logiczne i geometria przestrzenna. Przejawia uzdolnienia literackie.
Jak pomóc takiemu dziecku w rozwijaniu zainteresowań i uzdolnień? Zachęcaj Zuzę do czytania i samodzielnego pisania tekstów. Na różne okazje kupuj jej pamiętnik lub ciekawą książkę. Zachęcaj do udziału w konkursach recytatorskich, literackich, odczytach oraz otwartych wykładach i spotkaniach z literatami. Motywuj ją do nawiązywania kontaktów z kolegami i koleżankami, zwłaszcza jeśli zauważasz, że Zuzia ma słabe relacje z innymi. Rozmawiaj z nią o jej odczuciach, przeżyciach i emocjach, starając się jak najwięcej słuchać i zrozumieć jej uczucia. Korzystaj ze spotkań ze specjalistami, wspierając się w wychowywaniu tego rodzaju dziecka ich wiedzą i kompetencjami. Zadbaj o pokonywanie trudności w innych przedmiotach, nie wywieraj jednak nacisku na dobre lub bardzo dobre oceny z przedmiotu, który stanowi problem dla Zuzanny.
Podsumowanie
Każde dziecko ma swoje mocne strony i uzdolnienia. Kluczowe jest, aby rodzice i nauczyciele wspierali dzieci w ich pasjach, pomagając im rozwijać się w zgodzie z ich zainteresowaniami i możliwościami.
Ciekawe linki
